OM doet aan opsporing, vervolging, berechting en afhandeling
“Er komt geen rechter meer aan te pas”
Amsterdam – Meer en meer probeert het Openbaar Ministerie (OM) rechters te omzeilen. En dan gaat het niet alleen meer om kleine delicten, maar ook om zwaardere delicten. Volgens politie en OM is geld en waardevolle spullen afnemen van verdachten effectiever dan een langdurig strafproces. Daar komt bij dat Justitie moet bezuinigen en dus ook het OM met het risico dat de kwaliteit van het dagelijkse werk er onder leidt.
Hoogleraar bestuurlijke sancties aan de Universiteit van Nijmegen, Henny Sackers, noemt het oprekken van de Zo-Spoedig-Mogelijk-afdoening (ZSM) naar zwaardere criminaliteit ‘revolutionair, en technisch mag het’. Sackers begrijpt de argumenten, maar hij vraagt zich af of de ZSM-afdoening daarvoor is bedoeld. Bij de evaluatie daarvan bleek volgens hem immers dat er al veel haken en ogen zitten aan het buitengerechtelijk afdoen van winkeldieven en andere lichte vergrijpen. ‘Er zijn zelfs mensen ten onrechte gestraft. Straffen is des rechters,’ zegt Sackers.
Tsunami
Sinds de invoering van de Wet Mulder, waarmee kleine verkeersovertredingen worden afgedaan onder administratief recht, is er een ‘tsunami’ aan bestuurlijke sancties ontstaan: gebiedsverboden, terrasverboden, maatregelen in
de Wet pleziervaartuigen en de Wet natuurbescherming en het alcoholslot (inmiddels weer afgeschaft). En dan zijn er ook nog de Autoriteit Financiële Markten en de Autoriteit Consument en Markt die boetes opleggen, soms torenhoog, die diep ingrijpen in het persoonlijke leven van bestraften. Maar er zijn klaarblijkelijk ook voordelen. Zo zegt advocaat Mark Teurlings in Amsterdam dat er goede mogelijkheden zijn om tot een deal te komen. ‘De afgelopen jaren hebben mijn kantoorgenoten en ik vaker met succes verzoeken gedaan aan de officier van justitie om een zaak te seponeren of om tot een vergelijk te komen.’ Andre Seebregts, advocaat in Rotterdam: ‘Vooral in ontnemingszaken, het afpakken van geld, verdiend met strafbare feiten, is het OM vaak bereid in het kader van onderhandelingen met veel minder genoegen te nemen dan het bedrag dat volgens de berekeningen van de politie met bijvoorbeeld drugshandel zou moeten zijn verdiend. Dat is vooral voordelig voor de verdachte wanneer de rechter uiteindelijk waarschijnlijk een veel hoger bedrag zou opleggen. ‘Een ZSM-slachtoffer krijgt binnen twee weken het bericht thuis dat hij in beroep kan gaan. Doet hij dat niet, dan heeft hij een strafblad,’ zegt de Haarlemse advocaat Jos Willemsen. ‘Daar komt geen rechter aan te pas. Het OM doet aan opsporing, vervolging, berechting en afhandeling.
- Gegevens
- Paul Grijpma
- Categorie: Algemeen