OM doet aan opsporing, vervolging, berechting en afhandeling
“Er komt geen rechter meer aan te pas”
Amsterdam – Meer en meer probeert het Openbaar Ministerie (OM) rechters te omzeilen. En dan gaat het niet alleen meer om kleine delicten, maar ook om zwaardere delicten. Volgens politie en OM is geld en waardevolle spullen afnemen van verdachten effectiever dan een langdurig strafproces. Daar komt bij dat Justitie moet bezuinigen en dus ook het OM met het risico dat de kwaliteit van het dagelijkse werk er onder leidt.
Hoogleraar bestuurlijke sancties aan de Universiteit van Nijmegen, Henny Sackers, noemt het oprekken van de Zo-Spoedig-Mogelijk-afdoening (ZSM) naar zwaardere criminaliteit ‘revolutionair, en technisch mag het’. Sackers begrijpt de argumenten, maar hij vraagt zich af of de ZSM-afdoening daarvoor is bedoeld. Bij de evaluatie daarvan bleek volgens hem immers dat er al veel haken en ogen zitten aan het buitengerechtelijk afdoen van winkeldieven en andere lichte vergrijpen. ‘Er zijn zelfs mensen ten onrechte gestraft. Straffen is des rechters,’ zegt Sackers.
Tsunami
Sinds de invoering van de Wet Mulder, waarmee kleine verkeersovertredingen worden afgedaan onder administratief recht, is er een ‘tsunami’ aan bestuurlijke sancties ontstaan: gebiedsverboden, terrasverboden, maatregelen in
de Wet pleziervaartuigen en de Wet natuurbescherming en het alcoholslot (inmiddels weer afgeschaft). En dan zijn er ook nog de Autoriteit Financiële Markten en de Autoriteit Consument en Markt die boetes opleggen, soms torenhoog, die diep ingrijpen in het persoonlijke leven van bestraften. Maar er zijn klaarblijkelijk ook voordelen. Zo zegt advocaat Mark Teurlings in Amsterdam dat er goede mogelijkheden zijn om tot een deal te komen. ‘De afgelopen jaren hebben mijn kantoorgenoten en ik vaker met succes verzoeken gedaan aan de officier van justitie om een zaak te seponeren of om tot een vergelijk te komen.’ Andre Seebregts, advocaat in Rotterdam: ‘Vooral in ontnemingszaken, het afpakken van geld, verdiend met strafbare feiten, is het OM vaak bereid in het kader van onderhandelingen met veel minder genoegen te nemen dan het bedrag dat volgens de berekeningen van de politie met bijvoorbeeld drugshandel zou moeten zijn verdiend. Dat is vooral voordelig voor de verdachte wanneer de rechter uiteindelijk waarschijnlijk een veel hoger bedrag zou opleggen. ‘Een ZSM-slachtoffer krijgt binnen twee weken het bericht thuis dat hij in beroep kan gaan. Doet hij dat niet, dan heeft hij een strafblad,’ zegt de Haarlemse advocaat Jos Willemsen. ‘Daar komt geen rechter aan te pas. Het OM doet aan opsporing, vervolging, berechting en afhandeling.
- Gegevens
- Paul Grijpma
- Categorie: Algemeen
Inrichting Stelselmatige Daders vaak helemaal niet geschikt
Haarlem – De officier van justitie kan in een strafzaak soms in plaats van een gevangenisstraf of taakstraf eisen dat u geplaatst wordt in ISD, wat staat voor Inrichting Stelselmatige Daders. Deze maatregel duurt echter 2 jaar, en is vaak helemaal niet geschikt voor sommige verdachten. Kundige rechtsbijstand is dan heel belangrijk.
De ISD-maatregel is bedoeld om zogenoemde veelplegers weer op het rechte pad te krijgen. Vaak is het echter vooral een middel om iemand twee jaar van straat te kunnen houden. De behandeling van de daadwerkelijke problemen is vaak niet goed genoeg en is vaak bekritiseerd door advocaten en rechters. Vooral mensen met een verslaving of met psychische problemen krijgen tijdens de ISD niet de juiste behandeling aangeboden. Oplegging van de ISD-maatregel is toegestaan als iemand wordt aangeklaagd vanwege een misdrijf waarvoor hij ook in voorlopige hechtenis kan worden genomen, en als diegene in de 5 jaar voor dat misdrijf minimaal drie keer is veroordeeld tot een gevangenisstraf of een taakstraf. Daarnaast moet de officier van justitie aantonen dat het nodig is om ISD op te leggen, omdat dat nodig is voor ‘de veiligheid van personen of goederen’. Daarnaast geldt als ongeschreven regel dat de ISDmaatregel alleen mag worden opgelegd als er geen enkele andere mogelijkheid meer is binnen het strafrecht.
Rechters heel kritisch
Van belang in zaken waarin ISD wordt geëist door het Openbaar Ministerie (OM) is dan ook dat er wordt gewerkt aan een alternatieve mogelijkheid. Als iemand bijvoorbeeld kan worden opgenomen in een kliniek om behandeld te worden voor een verslaving, of als hij op een andere manier onder toezicht kan worden gehouden. Vaak is het OM wel bereid om als er zo’n alternatieve optie wordt geopperd, daarin mee te gaan. Rechters zijn daarnaast ook meestal bereid om eerder voor het alternatief te kiezen, dan ISD op te leggen, omdat zij heel kritisch zijn op het effect en de gevolgen van de ISD. Zij vinden de ISD daarom vaak te zwaar. Soms komt het ook voor dat mensen voor de tweede keer worden veroordeeld tot ISD. De rechter heeft in die gevallen uitgemaakt dat ISD vaker niet effectief is dan wel. Het loont dan zeker om fel verweer te voeren of te overwegen in hoger beroep te gaan tegen de opgelegde ISD-maatregel.
mr. Jos Willemsen is strafrechtadvocaat in Haarlem 023-7100022 of 06-25248130.
- Gegevens
- Jos Willemsen
- Categorie: Algemeen