Door versoberingen recordhoogte van de aantallen zelfmoord in gevangenissen
Een ministerie in verval
Den Bosch – De minister van Veiligheid en Justitie wordt sinds 2010 geleverd door de VVD, een partij die ‘justitie en veiligheid, opsporing en vervolging’ hoog in haar vaandel heeft staan. Ivo Opstelten, een VVD’er in hart en nieren, bezette tussen 2010 en 2015 de belangrijke post van justitie en was verantwoordelijk voor de invoering van onze ‘nationale politie’. Het doel dat werd nagestreefd met de invoering van dit nationale korps was het volgende: ‘De nationale politie moet de politie beter in staat stellen invulling te geven aan de eisen die de maatschappij stelt, bijvoorbeeld door vermindering van bureaucratie, minder bestuurlijke drukte en effectievere opsporing.’
Nu na 6 jaren VVD-bewind, met de verkiezingen in zicht, is het tijd om de balans op te maken. Wat zijn nu de resultaten van het als ‘speerpunt van VVD-beleid’ gepresenteerde inspanningen?
De Telegraaf kopt op 23 november vorig jaar: ‘Nationale Politie is mislukking’. In het artikel wordt niet zomaar de eerste de beste politicus geciteerd die vanuit partijbelang de aanval op de VVD wil openen en zodoende een gekleurde mening verkondigd. Nee, niemand minder dan de (voormalige) top van het openbaar ministerie Dato Steenhuis verwoordt zijn bezorgdheid helder en duidelijk in het programma EenVandaag. ‘De nationale Politie is ‘failliet’ constateert hij. ‘De opsporing van misdrijven is onder de maat, politiepersoneel is massaal ziek, de korpschef stapt vervroegd op en de organisatie wordt geplaagd door affaires…’ Hij constateert dat het ‘niet goed gaat bij de Nationale Politie’ en adviseert te stoppen en opnieuw te beginnen.
Andere signalen
De andere VVD-minister, Ard van der Steur, opvolger van Ivo Opstelten, sluit zich vervolgens bij genoemde kritiek aan. Hij maakte in de zomer van 2015 al bekend dat de ‘grootste reorganisatie ooit bij de politie in zwaar weer verkeerde en twee keer zo duur zou worden dan begroot.’ En dan hebben we het dus over een (gepland) budget van maar liefst 230 miljoen euro dat nu verhoogd moet worden naar 460 miljoen euro.
Ondanks deze enorme extra kapitaalinjectie wordt dan nog medegedeeld door minister Van der Steur dat de beoogde ‘efficiëntiewinst’ die geboekt zou moeten worden door de enorme reorganisatie nog wel zeker 2,5 jaar op zich laat wachten. Dat die efficiëntie binnen de politieorganisatie inderdaad te wensen overlaat, blijkt ook uit andere signalen in de justitie keten. Waar in 2005 nog ruim 25 procent van de zaken werden opgelost (in totaal 339.161 misdrijven), was dat in 2013 nog geen 22,5 procent (244.079 misdrijven). Maar ondanks deze steeds maar dalende efficiëntie van politie en justitie heeft de opvolger van Ivo Opstelten, onze huidige minister Ard van der Steur, besloten om het budget van ‘s lands enige (vrijwel enige moet ik zeggen) forensische opsporings-instituut met maar liefst 13 procent te verminderen.
Draconische bezuinigingen
Ondanks de lessen die getrokken kunnen worden uit het falen van diens voorganger, de vele niet waargemaakte (efficiëntie) beloften belooft ook deze VVD’er weer dat ondanks de bezuinigingen de kwaliteit gewoon gehandhaafd blijft. Letterlijk liet Van der Steur in de media weten dat hij ‘verzekerde dat het werk van het NFI op peil blijft.’ Van een budget van circa 80 miljoen euro moet het NFI al haar werk straks verrichten met maar 59 miljoen. Het resultaat zal echter zijn dat de wachtlijsten voor technische onderzoeken, opgedragen door de rechterlijke macht al dan niet op verzoek van de verdediging, maanden langer op zich zullen laten wachten. En dat de efficiëntie in de strafrecht keten alleen maar zal teruglopen. Over de draconische bezuinigingen op gevangenispersoneel heb ik het dan nog niet eens gehad. Versoberingen die de aantallen zelfmoord in onze gevangenissen tot een record hoogte hebben doen stijgen. Dan zal ik maar niet beginnen over de aangekondigde bezuinigingen op de advocatuur die er in feiten op neer komen dat een advocaat nog slechts maar circa 900 uren aan pro deo zaken per jaar mag werken. Wie die pro deo strafzaken daarna dan moeten gaan doen is mij een raadsel… Een ieder die de werkzaamheden van justitie en veiligheid een warm hart toedragen moeten dus nog eens goed achter hun oren krabben alvorens ze in het voorjaar van 2017 naar de stembus gaan…
Arthur van der Biezen, advocaat in Den Bosch
- Gegevens
- Arthur van der Biezen
- Categorie: Algemeen
Vanaf 1 juni achter de tralies in nieuwbouw Zaanstad
Zaanstad – Het Justitieel Complex Zaanstad is nu eigendom van Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Dat is per 1 maart gebeurd.
Op het ogenblik vinden de voorbereidingen plaats die nodig zijn, voordat de gevangenen binnen kunnen komen. De installaties en systemen worden gecheckt. I juni komen de eerste justitiabelen binnen. Tussen 1 maart en dan erhuizen de medewerkers naar Justitieel Complex Zaanstad, zoals de instelling zal gaan heten. PI Over Amstel – de Bijlmerbajes in de volksmond dus – blijft in die periode nog open. In Zaanstad komt een Penitentiair Psychiatrisch Centrum PPC), een Huis van Bewaring (HvB) en een gevangenis. Maar daar wordt flexibel over gedacht. Overigens: de bajes wordt 68.000 m2 groot. Er komen ruim duizend gedetineerden. Ze zitten in 667 cellen.
- Gegevens
- Onze Redactie
- Categorie: Algemeen
Recht op inzage in het penitentiair dossier
Bij heel veel gedetineerden volkomen onbekend
Amsterdam – Niet iedere gedetineerde is op de hoogte van welke rechten hem toekomen binnen de gevangenis. Een recht waar veel gedetineerden niets van afweten, is het recht op inzage van het penitentiaire dossier. Van iedere gedetineerde wordt een penitentiair dossier bijgehouden evenals een inrichtingsdossier. Het penitentiaire dossier wordt gebruikt om de gedetineerde te kunnen monitoren gedurende de periode van detentie.
De stukken die zich in dit dossier bevinden lopen uiteen van uitslagen van urinecontroles tot een extract van het vonnis. Binnen dit dossier wordt er ook een ‘strafblad’ bijgehouden van de gedetineerde. Op dit strafblad komen aantekeningen van strafopleggingen die binnen de gevangenis worden gedaan.
De meeste gedetineerden weten wel dat er een dossier over hen wordt bijgehouden, maar zij weten vaak niet dat zij dit dossier ook mogen inzien. Het verzoek om het dossier in te zien kan worden gedaan bij de directeur van de inrichting waar de verzoeker verblijft. De directeur kan het verzoek afwijzen als er gronden zijn die dit toestaan. Een voorbeeld van een dergelijke grond is de veiligheid van de staat. De gronden die een beperking van het recht op
inzage zijn vastgelegd in artikel 43 van de Wet bescherming persoonsgegevens. De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft besloten dat een beperking van het recht op inzage opgenomen in de huisregels van gevangenissen buiten toepassing gelaten dienen te worden. Met andere woorden de gronden die in artikel 43 Wbp worden gegeven zijn de enige gronden waarop de inzage geweigerd mag worden.
Recht op correctie
Zelfs als het verzoek wordt afgewezen bestaat er nog een mogelijkheid voor de gedetineerde om de juistheid van de informatie in het dossier te toetsen. Een onafhankelijke partij kan dit namelijk voor de gedetineerde doen. De gedetineerde mag zelfs aantekeningen en kopieën maken als hij hier behoefte aan heeft. De kosten die hieraan verbonden zitten, komen wel voor rekening van de gedetineerde. Er vloeit nog een belangrijk ander recht (voor veel gedetineerde waarschijnlijk een interessant recht) voort uit het recht op inzage, namelijk: Het recht op correctie. Dit recht ziet toe op aanvulling, verbetering, verwijdering of afscherming van persoonsgegevens.
Als de gedetineerde van mening isdat bepaalde gegevens onjuist zijn, kan hij de directeur verzoeken de gegevens te corrigeren Het recht op inzage en correctie lijken mij voor veel gedetineerden interessante rechten. Opmerkelijk is dat wij tijdens onze spreekuren bijna nooit vragen krijgen over deze rechten. Wellicht komt hier verandering in nu meer gedetineerden over deze twee belangrijke rechten zijn geïnformeerd.
Willemijn Strebus is van het Juridische Spreekuur Gedetineerden in Amsterdam.
- Gegevens
- Willemijn Strebos
- Categorie: Algemeen
Inrichting Stelselmatige Daders vaak helemaal niet geschikt
Haarlem – De officier van justitie kan in een strafzaak soms in plaats van een gevangenisstraf of taakstraf eisen dat u geplaatst wordt in ISD, wat staat voor Inrichting Stelselmatige Daders. Deze maatregel duurt echter 2 jaar, en is vaak helemaal niet geschikt voor sommige verdachten. Kundige rechtsbijstand is dan heel belangrijk.
De ISD-maatregel is bedoeld om zogenoemde veelplegers weer op het rechte pad te krijgen. Vaak is het echter vooral een middel om iemand twee jaar van straat te kunnen houden. De behandeling van de daadwerkelijke problemen is vaak niet goed genoeg en is vaak bekritiseerd door advocaten en rechters. Vooral mensen met een verslaving of met psychische problemen krijgen tijdens de ISD niet de juiste behandeling aangeboden. Oplegging van de ISD-maatregel is toegestaan als iemand wordt aangeklaagd vanwege een misdrijf waarvoor hij ook in voorlopige hechtenis kan worden genomen, en als diegene in de 5 jaar voor dat misdrijf minimaal drie keer is veroordeeld tot een gevangenisstraf of een taakstraf. Daarnaast moet de officier van justitie aantonen dat het nodig is om ISD op te leggen, omdat dat nodig is voor ‘de veiligheid van personen of goederen’. Daarnaast geldt als ongeschreven regel dat de ISDmaatregel alleen mag worden opgelegd als er geen enkele andere mogelijkheid meer is binnen het strafrecht.
Rechters heel kritisch
Van belang in zaken waarin ISD wordt geëist door het Openbaar Ministerie (OM) is dan ook dat er wordt gewerkt aan een alternatieve mogelijkheid. Als iemand bijvoorbeeld kan worden opgenomen in een kliniek om behandeld te worden voor een verslaving, of als hij op een andere manier onder toezicht kan worden gehouden. Vaak is het OM wel bereid om als er zo’n alternatieve optie wordt geopperd, daarin mee te gaan. Rechters zijn daarnaast ook meestal bereid om eerder voor het alternatief te kiezen, dan ISD op te leggen, omdat zij heel kritisch zijn op het effect en de gevolgen van de ISD. Zij vinden de ISD daarom vaak te zwaar. Soms komt het ook voor dat mensen voor de tweede keer worden veroordeeld tot ISD. De rechter heeft in die gevallen uitgemaakt dat ISD vaker niet effectief is dan wel. Het loont dan zeker om fel verweer te voeren of te overwegen in hoger beroep te gaan tegen de opgelegde ISD-maatregel.
mr. Jos Willemsen is strafrechtadvocaat in Haarlem 023-7100022 of 06-25248130.
- Gegevens
- Jos Willemsen
- Categorie: Algemeen
De kracht van gezond netwerken
Als gedetineerde ben je niet kansloos
Rotterdam – Netwerken vanuit een gevangenis valt niet mee of is nauwelijks te doen. Als gedetineerde moet je het voornamelijk hebben van bestaande contacten. Je kunt post versturen en in sommige inrichtingen een mail ontvangen, een andere optie is telefoneren. Contacten die onderhouden worden, zijn over het algemeen vriendschappen en familiebanden. En voor wie denkt dat dit allemaal luxe is, die heeft het over het algemeen goed mis, want de gemiddelde gedetineerde in Nederland heeft nog maar een handje vol contacten over.
Vaak gaat het om een vrouw die achterblijft al dan niet met kinderen, broers, zussen, vader, moeder, opa of oma. Dit zijn over het algemeen de gezonde contacten, vaak familieleden die er heel erg mee zitten dat hun familielid in de gevangenis zit. In de meeste gevallen wisten ze niets van de praktijken die hun dierbare erop na hield. In sommige gevallen worden familiebanden verbroken.
Met vrienden is dit vaak anders, niet zelden wisten ze van misdrijven af of zijn er zelfs bij betrokken. Dit zijn de foute contacten. Wie van misdrijven af weet, maakt zich net zo goed schuldig aan het misdrijf, dit is door de wet bepaald. Vaak zijn het de ongezonde contacten die een verklaring afleggen op het politiebureau. Er zijn nu vast gedetineerden die denken, verroest ik zit vast op een verklaring van iemand die ik vertrouwde. De meeste zitten op verklaringen van anderen vast en worden daar ook nog eens op veroordeeld. Vrienden toch? Foute vrienden, maar het gaat nog veel verder, want ook de mensen die hun mond houden en kennis hebben van een misdrijf zijn net zo goed fout.
Foute contacten
Het zijn wel de foute contacten die op bezoek blijven komen en als gedetineerde heb je daar wat aan, ze storten wat muntjes op je rekening, regelen wat zaakjes en het criminele leven gaat gewoon door.
Nu ben ik zelf heel wat keren met politie en justitie in aanraking gekomen en ken haast alle gevangenissen van binnen en van buiten. In de tijd dat ik gevangen zat, heb ik veel van mijn familie en vrienden gevraagd. Ze lieten mij niet vallen en ik ben hun daar dankbaar voor. Het zijn gezonde en ongezonde contacten die hebben gezorgd dat ik al die jaren relaxed kon leven. Toch ben ik er niet veel mee opgeschoten. Ik deed niets nuttigs met de tijd die ik had. Ik heb ook altijd gedacht dat ik van mijn fouten kon leren in de criminaliteit en daar dus mee verder kon gaan. Als je eenmaal in het systeem van justitie zit dan ben je zo zichtbaar en is aan de digitale manier van werken bij politie en justitie geen ontkomen aan.
Docent beeldende kunst
Wat ik eigenlijk wil vertellen is dat mijn contacten wel goed waren, maar dat deze er ook voor zorgden dat ik niet verder kwam in het leven. Ik moest veranderen en dat kun je het beste zelf doen. In mijn laatste straf ben ik gaan studeren, mijn niveau moest ophoog, omdat ik een lerarenopleiding wilde volgen. Dat is
me gelukt. Uiteindelijk heb ik mijn opleiding docent beeldende kunst en vormgeving afgerond. Tijdens die studie ben ik enorm gaan netwerken, leerde ik mensen kennen die niets met criminele zaken te maken hadden, een gewoon leven hadden, met inkomen, een woning en vaak een auto. Mensen die heel andere dingen deden die ik vroeger deed. Ik merkte ook dat mijn leven meer ontspannen werd.
Ik kon thuiskomen met een gevoel van voldoening en in de ochtend ging ik uitgerust naar mijn werk. Mijn werk kan ik het beste omschrijven als een stukje van mijn leven vroeger. Ik werk met jongeren tussen de 18 en 27 jaar die van school zijn gestuurd, in de gevangenis hebben gezeten of zelfs nog zitten, jongeren die met een enkelband lopen, enfin noem het maar op. Alle ellende die ik vroeger meemaakte, zie ik dagelijks voor me. Ik probeer samen met een team van professionals deze jongeren een gezond leven te bieden met goede contacten. In een gezond netwerk bevinden zich vrienden die niets te maken hebben met criminaliteit, collega’s van werk en school die onvoorwaardelijk aan hun toekomst werken.
Zetje in de rug
De gevangenis is niet ingericht op gezond netwerken. Je moet het maar doen met de middelen die je hebt en je bent afhankelijk van anderen, vaak foute contacten, een gevangenis is zeker geen hotel en hoeft dat ook niet te zijn. Criminaliteit is een keuze en zelfs wraak is een keuze. Je bent dat weer bij het begin van dit verhaal. Als gedetineerde ben je niet kansloos.
Er is altijd de mogelijkheid om aan jezelf te werken, een vak te leren en op een normale manier te netwerken. Gezonde, leuke contacten die het over andere zaken hebben dan criminaliteit. Nu begrijp ik dat je eerst vrij moet zijn om weer andere mensen te ontmoeten. Bonjo heeft een groot netwerk van vrijwilligers die je misschien een zetje in de rug kunnen geven of misschien heb je zelf een goed idee voor het bouwen aan een gezond netwerk en kunnen we je net die steun bieden om dat netwerk te kunnen inrichten.
Heb je een plan of een idee laat het ons weten. Misschien kunnen we je helpen te werken aan nieuwe gezonde contacten.
Bonjo t.a.v. Gezond Netwerken, postbus 10109,1001 EC Amsterdam. of maak gebruik van het contact formulier
- Gegevens
- Toine Bakermans
- Categorie: Algemeen